Nasturcja Tropaeolum - pielęgnacja, stanowisko, wymagania

Nasturcja z jaskrawożółtymi, pomarańczowymi i czerwonymi kwiatami widoczna jest latem dosłownie wszędzie. Ozdabia balkonowe skrzynki i ogrodowe rabaty, może także piąć się po ogrodzeniach. 

🌺 Pochodzenie

Ojczyzną 80 gatunków z rodzaju Tropaeolum są przede wszystkim Andy. Tam nasturcje rosną jako rośliny wieloletnie. Wiele z nich uprawianych jest jako rośliny użytkowe - posiadają jadalne kwiaty, nasiona, bulwy i liście. 

Liście nasturcji są bardzo dekoracyjne, naprzemianległe, okrągłe, lekko mięsiste, zielone z delikatnymi, białymi nerwami. Żółte, pomarańczowe i niemal szkarłatne kwiaty mają wielkość 4-8 cm i długą ostrogę. 

🌺 Wielkość

Nasturcja jest płożącą się, nisko rosnącą lub pnącą rośliną. Jej pędy mogą osiągać długość do 2,5 m. 

🌺 Kwitnienie i zapach

Większość odmian kwitnie bujnie od połowy lata do października. Kwiaty są żółte, pomarańczowe i czerwone. Mają delikatną, słodkawą woń.

🌺 Podlewanie i nawożenie

W okresie wzrostu należy regularnie podlewać, szczególnie w okresach suszy. Nawozi się minimalnie. 

🌺 Światło i temperatura

Nasturcja bardzo dobrze czuje się w miejscu słonecznym, ale radzi sobie także w półcieniu. 

🌺 Podłoże i przesadzanie

Roślina rośnie dobrze w każdej glebie, preferuje jednak ziemię ogrodową bogatą w substancje odżywcze. Młode siewki przesadza się na rabaty w maju lub czerwcu. 

🌺 Przycinanie

Nasturcja rośnie tak bujnie, że nie szkodzi jej przycięcie, czy uszczykiwanie. 

🌺 Rozmnażanie

Odbywa się z nasion wysiewanych wprost do gruntu w drugiej połowie maja. 

🌺 Otoczenie i ustawienie

Bujny rozmiar niektórych odmian nasturcji można wykorzystać do okrywania balkonowych barierek, balustrad i ścian. Wąsy czepne są bardzo delikatne, dlatego często potrzebna jest specjalna podpórka wykonana z drutu, tyczek, sznurka lub podobnego materiału. 

🌺 Polecane odmiany

✅ Karłowata nasturcja odm. 'Nanum' - nie jest pnączem; dorasta do wysokości ok. 30 cm. Dobrze nadaje się do skrzynek balkonowych. 

✅ Tropaeolum peregrinum - roślina roczna. Ma słabszy wzrost niż pozostałe odmiany, a mimo to jej pędy mogą osiągać do 4 m długości. Jej liście są bardzo drobne, kwiaty żółte. Kwitnie od lipca do października. 

✅ Tropaeolum tricolor - gatunek wieloletni z małymi kwiatami na długich szypułkach. Jest rośliną odpowiednią do ogrodu zimowego. Bulwy powinny być w czasie letnich miesięcy utrzymywane w stosunkowo suchym miejscu. 

✅ Najbardziej znane odmiany wielokwiatowe to: 'Salmon Baby', 'Scarlet Gleam', 'Cherry Rose', 'Orange Gleam'. 

🌺 Choroby i szkodniki

✅ Roślinę często atakują mszyce i mogą one wyrządzić całkiem poważne szkody. Zazwyczaj występują na pędach, ale mogą też znajdować się pod kwiatami i liśćmi. Zwalcza się je najlepiej obmywaniem letnią wodą. 

✅ Gąsienice motyli, które atakują także warzywa kapustne mogą w krótkim czasie zjeść liście. W początkowym stadium zwalcza się je środkami chemicznymi - liście nasturcji nie nadają się już wtedy do jedzenia. 

✅ Na nasturcji pojawia się także mączniak. Najczęściej wówczas, gdy roślina rośnie w zbyt ciepłym i suchym miejscu. Mączniaka można poznać po białym, mączystym nalocie na liściach lub na spodnich częściach kwiatów. Po zastosowaniu do zwalczania mączniaka odpowiednich środków chemicznych, nie można dodawać żadnej części rośliny do potraw. 

Read more »

Cynia wytworna Zinnia elegans - pielęgnacja, stanowisko, wymagania

 

Cynie są to pospolicie uprawiane na kwietnikach rośliny roczne o niesamowitych kwiatach. Stosowane często na kwiat cięty, długo utrzymują się w wazonie. Ścina się je już rozwinięte, gdyż pąki nie rozwijają się w wodzie. 

Ta nieprzerwanie kwitnąca roślina sezonowa stanowi w czasie lata nieodłączny element przydomowych ogródków. Jej kwiaty mają najczęściej ciepłe kolory: żółty, złotożółty, pomarańczowy, ogniście czerwony i czerwonobrązowy. Spotykane są też kwitnące na purpurowofioletowo, biało, zielonkawo i w wielu odcieniach różowego. Kwiaty mogą być pojedyncze lub pełne, liście owalne, albo niemal sercowate, trochę szorstkie. 

Cyniom najbardziej odpowiada stanowisko słoneczne, rosną jednak dobrze także w półcieniu, gdzie tylko przez część dnia słońce pada bezpośrednio. 

🌸 Mnogość odmian

Ojczyzną cynii jest Meksyk. Były uprawiane przez Azteków. Dopiero w pierwszej połowie XIX w. roślina ta rozpowszechniła się w ogrodach europejskich. Spośród dziewiętnastu gatunków pochodzących z Nowego Świata uprawiane są obecnie zaledwie cztery. Bogactwo odmian jest jednak tak ogromne, że trudno dokonać wyboru. Do najokazalszych i najbardziej lubianych należy cynia wytworna (Zinnia elegans), jej odmiana 'Exquisit' o wielkich karminoczerwonych kwiatach. 

🌸 Tylko przez jeden rok 

Cynie są bardzo wrażliwe na niskie temperatury. Rośliny wyhodowane w pomieszczeniu można przesadzić do ogrodu dopiero wtedy, gdy nie grożą nocne przymrozki. Przy wystąpieniu najlżejszego mrozu, cynie giną. Poza tym, rośliny są łatwe w uprawie. 

🌸 Do ogrodu i bukietu

Kwiaty cynii długo wytrzymują w wazonie. Nie należy ścinać pąków, ponieważ nie rozwiną się w wodzie. Odpowiedni dla ściętych cynii będzie głęboki wazon napełniony letnią wodą, którą należy zmieniać codziennie. 

Cynie dobrze rosną w słonecznych miejscach w ogrodzie. Niskie odmiany można uprawiać w balkonowych skrzynkach oraz jako rośliny doniczkowe na parapecie okiennym. Odmiany pełnokwiatowe potrzebują żyźniejszej gleby niż odmiany o kwiatach pojedynczych. 

🌸 Wielkość 

Dorastają do wysokości 40-90 cm. Niskie odmiany osiągają najwyżej 20 cm wysokości. 

🌸 Kwitnienie i zapach

Cynie mają najcześciej pełne kwiaty w jaskrawych, żywych kolorach, choć istnieją także odmiany o kwiatach pojedynczych. Kwiaty cynii są duże, mają od 6 do 10 cm średnicy, niestety nie pachną. 

🌸 Światło i temperatura

Z powodu swojego tropikalnego pochodzenia cynie wymagają dużo ciepła: w czasie zimnej i wilgotnej pogody rośliny nie rozwijają się tak dobrze. Uprawiane jako rośliny doniczkowe, powinny być chronione przed ostrym słońcem. 

🌸 Podłoże i przesadzanie

Cynie rosną dobrze w ziemi ogrodowej, jeśli jest ona pulchna i żyzna oraz cechuje się dobrymi proporcjami wapnia i fosforu. Cynii się nie przesadza. Po pierwszych przymrozkach rośliny wyrywa się i odkłada na kompost. 

🌸 Rozmnażanie 

Nasiona cynii należy wysiewać w kwietniu w szklarni lub inspekcie. Gdy tylko ukażą się pierwsze listki, rośliny należy przerwać. Bezpośrednio na rabaty można wysiewać nasiona nie wcześniej niż połowa maja. Rośliny rozwijają się zdecydowanie lepiej, gdy wysiane zostaną najpierw w pomieszczeniu i dopiero później, w czerwcu przesadzone do ogrodu. Młode siewki są bardzo wrażliwe na późne wiosenne przymrozki. Niskie odmiany wysadza się w odstępach ok. 25 cm, wyższe - od 40 do 50 cm, aby rośliny miały dostatecznie dużo miejsca do rozwoju. 

🌸 Podlewanie i nawożenie

Cynie należy podlewać często i obficie. Do wody dodaje się regularnie niewielką ilość płynnego nawozu. 

🌸 Przycinanie 

Rośliny wytwarzają mnóstwo kwiatów nadających się na kwiat cięty. 

🌸 Otoczenie i ustawienie 

Cynie to bardzo piękne rośliny kwitnące w wielu kolorach. Wysokie i półwysokie odmiany dobrze nadają się do uprawy na zewnątrz. Niskie odmiany można z powodzeniem uprawiać na balkonie, albo w doniczkach. 

🌸 Przeciętny wiek

Niestety cynie u nas są kwiatami jednorocznymi. 

🌸 Choroby i szkodniki

✅ Biały mączysty nalot tworzy mączniak, którego pojawieniu się zapobiega częste spryskiwanie roślin rosnących na zewnątrz. Cynie uprawiane w pomieszczeniu należy często zraszać, aby wytworzyć odpowiednio wysoką wilgotność powietrza. Przy niezbyt silnej inwazji mączniaka, należy usunąć chore części rośliny. Powinno się także zmniejszyć dawkę nawozu azotowego i wody.

✅ Brązowe plamy na liściach oznaczają plamistość liści. Przed zakwitnięciem można profilaktycznie spryskać rośliny środkiem zawierającym miedź. Wszystkie chore liście należy usunąć. 

✅ Mszyce atakują przeważnie rośliny w ogrodzie. Spłukuje się je wodą. 

✅ Szara pleśń może się pojawić w czasie deszczowego lata, szczególnie wtedy gdy rośliny rosną zbyt blisko siebie. 

🌸 Polecane odmiany

🔝 Cynia wąskolistna (Zinnia angusifolia) - doskonała roślina okrywowa, niska, o drobnych kwiatach. Może rosnąć w ogródkach skalnych. W sprzyjających warunkach pojawiają się bardzo obficie. 

Odmiany: 'Starbright Mixed' (złote, pomarańczowe, białe); 'Tropical Snów' (białe). 

🔝 Cynia wytworna (Zinnia elegans)

Odmiany: 'Chippendale' (ciemnoczerwone ze złotymi czubkami); 'Dahlia-Flowered Mixed'; 'Giant Double Mixed'; 'Persian Carpet' (czekoladowe, kremowe, złote, kasztanowe, fioletowe, żółte).

Read more »

Czułek wstydliwy - Mimosa pudica - pielęgnacja, stanowisko, wymagania

Mimoza jest tak wrażliwą rośliną, że przy najmniejszym nawet dotknięciu wszystkie liście stulają się i opuszczają. W jednej chwili na roślinie pojawiają się spiczaste kolce i tak właśnie broni się przed natrętami. Mimoza reaguje w ten sposób także na deszcz i wiatr. Jedynym wymogiem prawidłowej uprawy jest temperatura, która nie może spaść poniżej 18°C. 

🌿 Interesujący i niezwykle wstydliwy

Jeśli czułek wstydliwy ma pod dostatkiem światła, ale nie jest bezpośrednio nasłoneczniony, w lecie wytwarza różowe lub fioletowe omszone kwiaty, zebrane w gęste, kuliste, szczytowe kwiatostany. W kwiaciarniach jako mimozę najczęściej sprzedaje się żółto kwitnące akacje pochodzące z Riwiery. 

Jeśli lato jest pogodne, doniczkę z mimozą można przenieść na zewnątrz i ustawić w osłoniętym od wiatru miejscu. 

🌿 Nowe rośliny z nasion

Po przekwitnięciu roślina traci na urodzie. Ze względu na to, że w okresie zimowym trudno uprawiać ją w typowych warunkach domowych, najlepiej co roku wyhodować nowe rośliny z nasion. 

Jeśli chodzi o pielęgnację rośliny, ma ona kilka szczególnych wymagań, które muszą być spełnione, aby mimoza mogła się prawidłowo rozwijać. Czułek wrażliwy potrzebuje dużo świeżego powietrza i absolutnie nie toleruje dymu tytoniowego! Wilgotność powietrza musi być stale wysoka. 

🌿 Wielkość

Mimoza jest półkrzewem dorastającym do ok. 30-50 cm. Cierniste pędy mają naprzemianległe, podwójnie pierzaste liście wrażliwe na dotyk.

🌿 Kwitnienie i zapach

Drobne, różowe kwiatostany, które pojawiają się w lipcu - sierpniu i wyglądają jak małe, puchowe kule. Nie wydzielają wyczuwalnego zapachu. 

🌿 Światło i temperatura

Wymaga jasnego, lecz nie bezpośrednio nasłonecznionego miejsca. Jeśli temperatura wynosi ponad 21°C, pomieszczenie, w którym rośnie należy często i regularnie wietrzyć. Wilgotność powietrza można utrzymywać przez zraszanie. 

🌿 Podlewanie i nawożenie

W okresie wzrostu czułka należy podlewać go miękką wodą i raz w tygodniu zasilać płynnym nawozem. Od czasu do czasu roślinę można spłukać pod prysznicem. 

🌿 Podłoże i przesadzanie

Roślinę należy posadzić do glinianej ziemi, a następnie usztywnić krzew krótkim patykiem. Mimozę nie przesadza się. 

🌿 Przycinanie

Mimoza źle znosi przycinanie. 

🌿 Rozmnażanie

W lutym-marcu nasiona należy wysiać do doniczki ze zwykłą ziemią, a potem ostrożnie podlać ciepłą wodą. Doniczki dobrze jest przykryć szklaną płytką lub folią i postawić w ciepłym miejscu (20-30°C). Siewki należy przesadzić tak, aby każda miała wystarczająco dużo miejsca do wzrostu. 

Po upływie dwóch, trzech tygodni od przesądzenia, rozpoczyna się zasilanie nawozami, później nawozi się regularnie co tydzień. 

🌿 Otoczenie i ustawienie

Mimoza rośnie dobrze w grupie z innymi roślinami. W ten sposób lokalnie wzrasta wilgotność powietrza. 

🌿 Szkodniki i choroby

✅ Przędziorki - W suchym pomieszczeniu mimoza może być szybko zaatakowana przez przędziorki. Inwazji można zapobiec przez częste kąpiele pod prysznicem lub przez posadzenie jej razem z innymi roślinami, co zwiększy wilgotność powietrza. 

Jeśli roślina jest już zaatakowana przez przędziorki, walka z nimi jest dosyć trudna. Roślinę należy odizolować, oraz kilkakrotnie spłukać pod prysznicem. Szczególnie dokładnie należy zmyć spodnią stronę liści, gdyż w tym miejscu zazwyczaj pojawiają się pajęczynki. W początkowym stadium jest to najlepsza metoda. 

✅ Więdnięcie liści - Powodem może być zbyt intensywne nasłonecznienie. Roślinie należy zapewnić cień, zwłaszcza w południe. 

✅ Żółknięcie liści - Jeżeli roślina nie jest zaatakowana przez szkodniki, przyczyną może być podlewanie zbyt chłodną wodą. Woda powinna mieć zawsze temperaturę pokojową. 

🌿 Dostępność na rynku

Czułka można kupić już w doniczkach, w postaci nasion lub gotowych zestawów do uprawy. 

Ceny roślin w doniczkach: już od 20 zł

Ceny gotowych zestawów do uprawy: ok. 15-20 zł

Ceny nasion: 2-4 zł

🌿 Mimozami jesień się zaczyna?

Zdecydowanie nie. Julian Tuwim trochę namieszał i tak się zaczęło. Mimozy z piosenki to nic innego jak nawłoć kanadyjska - gatunek niezwykle inwazyjny i wypierający rodzime gatunki. 

Nie sadź, piel, wyrywaj nawłoć ze swojego ogródka! 

🌿 Nie tylko roślina...

Zgodnie z definicją Słownika Języka Polskiego "mimoza": 

1. «roślina o drobnych, fioletoworóżowych kwiatach i pierzastych liściach składających się przy dotknięciu»

2. «osoba bardzo delikatna i nadmiernie wrażliwa»

3. «zwyczajowo o tropikalnej akacji o żółtych kwiatach»

4. «garbnik otrzymywany z kory niektórych gatunków akacji»

Mimoza to także nazwa drinka - mieszanki szampana lub Prosecco i soku pomarańczowego. 

Read more »